Podstawa zatrudnienia decyduje o trybie postępowania powypadkowego

Stosownie do art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (tekst jedn.: Dz. U. z 2009 r. Nr 167, poz. 1322 z późn. zm.) dalej u.u.w. za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

Ponadto, zgodnie z art. 3 ust. 3 pkt 6 u.u.w., za wypadek przy pracy uważa się również nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w okresie ubezpieczenia wypadkowego z danego tytułu podczas wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 z późn. zm.) dalej k.p. stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

W sytuacji, gdy wypadkowi ulega pracownik a więc zgodnie z art. 2 k.p. osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę postępowanie powypadkowe powinno odbywać się na zasadach określonych w przepisach rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz. U. Nr 105, poz. 870).

Jeśli jednak wypadek nastąpił w okresie ubezpieczenia wypadkowego podczas wykonywania pracy na podstawie umowy zlecenia, zleceniodawca powinien ustalić okoliczności i przyczyny zdarzenia na podstawie przepisów rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 19 grudnia 2002 r. w sprawie trybu uznawania zdarzenia powstałego w okresie ubezpieczenia wypadkowego za wypadek przy pracy, kwalifikacji prawnej zdarzenia, wzoru karty wypadku i terminu jej sporządzenia (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1618) dalej r.t.u.z.w.

Najistotniejsze różnice wynikające z powyższych przepisów polegają na tym, że:

• w celu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku osoby wykonującej pracę na podstawie umowy cywilnoprawnej podmiot zobowiązany do sporządzenia dokumentacji powypadkowej nie musi powoływać zespołu powypadkowego;
• dokumentem potwierdzającym ustalenie okoliczności i przyczyny zdarzenia jest karta wypadku w przypadku wypadku zleceniobiorcy i protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku w przypadku pracownika;
• istnieje obowiązek niezwłocznego, pisemnego powiadomienia właściwej terenowej jednostki organizacyjnej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o wszczęciu postępowania dotyczącego ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy osoby świadczącej pracę w ramach umowy cywilnoprawnej, gdyż w takim postępowaniu może uczestniczyć przedstawiciel tej instytucji (5 r.t.u.z.w.).

Ponadto poszkodowanemu w wypadku przy pracy zleceniobiorcy nie przysługuje odszkodowanie za utratę lub uszkodzenie w związku z wypadkiem przedmiotów osobistego użytku oraz przedmiotów niezbędnych do wykonywania pracy, jakie poszkodowanemu pracownikowi, zgodnie art. 2371 2 k.p., powinien wypłacić pracodawca.

Mając na uwadze powyższe, pracodawca będący jednocześnie zleceniodawcą, powinien ustalić, podczas jakich czynności doszło do danego wypadku (czy podczas tych realizowanych w ramach stosunku pracy, czy podczas tych, które były wykonywane w ramach umowy cywilnoprawnej) i od nich uzależnić tryb postępowania powypadkowego.

Maciej Ambroziewicz

http://www.abc.com.pl