Najpierw ochrona zbiorowa
Oznacza to m.in. obowiązek likwidacji (w miarę technicznych i ekonomicznych możliwości) zagrożeń dla zdrowia i życia pracowników głównie przez stosowanie technologii, urządzeń, materiałów i substancji niepowodujących takich zagrożeń. Jeżeli ze względu na aktualny poziom techniki lub rodzaj procesu pracy likwidacja zagrożeń nie jest możliwa, pracodawca powinien zastosować odpowiednie rozwiązania organizacyjne i techniczne, w tym odpowiednie środki ochrony zbiorowej, ograniczające wpływ tych zagrożeń na zdrowie i bezpieczeństwo pracowników. Zawsze pracodawca powinien zapewnić pierwszeństwo stosowania środków ochrony zbiorowej nad środkami ochrony indywidualnej.
Środki ochrony zbiorowej przeznaczone są do jednoczesnej ochrony grupy ludzi, w tym i pojedynczych osób przed niebezpiecznymi i szkodliwymi czynnikami występującymi pojedynczo lub łącznie w środowisku pracy. Są to rozwiązania techniczne, stosowane w pomieszczeniach produkcyjnych, maszynach i urządzeniach. Takimi urządzeniami ochronnymi są np. osłony lub urządzenia, które powstrzymują ruchy elementów niebezpiecznych, zanim pracownik znajdzie się w strefie niebezpiecznej, nie pozwalają na włączenie ruchu elementów niebezpiecznych, jeśli pracownik znajduje się w strefie niebezpiecznej, zapobiegają naruszeniu normalnych warunków pracy maszyn i innych urządzeń technicznych oraz nie pozwalają na uaktywnienie innych czynników niebezpiecznych lub szkodliwych. Stosowanie środków ochrony zbiorowej polega np. na włączeniu systemu wentylacyjnego i odpowiednim ustawieniu parawanów na stanowisku spawalniczym przed rozpoczęciem spawania. Do grupy środków ochrony zbiorowej zalicza się także np.: rusztowania robocze i ochronne, balustrady i pomosty robocze.
Dopiero w sytuacji, gdy ograniczenie zagrożeń w wyniku zastosowania rozwiązań organizacyjnych i technicznych nie jest wystarczające, pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom środki ochrony indywidualnej, odpowiednie do rodzaju i poziomu zagrożeń. To rozróżnienie ma istotne znaczenie zarówno w analizie wypadków przy pracy, jak i profilaktyce.
Obowiązek stosowania środków ochrony zbiorowej oraz ich używanie zgodnie z przeznaczeniem leży w interesie pracownika, podobnie jak używanie środków ochrony indywidualnej w sytuacjach, gdy ochrona zbiorowa jest nieskuteczna lub niemożliwa do zastosowania. Innymi słowy - obowiązek stosowania środków ochrony indywidualnej to nie tyle przymus, ile zdrowy rozsądek. Dlatego kask ochronny na budowie powinien być na naszej głowie, nie zaś na szafce w barakowozie, rękawice ochronne należy zakładać nie dlatego że jest zimno, lecz dla ochrony rąk przed ostrymi krawędziami, a buty ze stalowym podnoskiem i stalową wkładką przeciwprzebiciową są, być może, mniej wygodne niż stare adidasy, ale trzeba i warto je nosić, ponieważ o wiele skuteczniej chronią nasze stopy przed okaleczeniem.
Edward Kołodziejczyk
http://www.abc.com.pl